Eşler Arası (Peer-to-Peer / P2P)
Aracı olmadan kullanıcılar arasında doğrudan gerçekleştirilen işlemlerdir.
P2P (Eşler Arası) Nedir?
P2P (Peer-to-Peer): Kullanıcıların merkezi bir aracıya (örneğin banka veya borsa) ihtiyaç duymadan doğrudan birbirleriyle işlem yaptığı merkeziyetsiz bir ağ sistemidir. Kripto dünyasında bu, kişilerin kendi aralarında doğrudan kripto para alım, satım veya takası yapması anlamına gelir.
Nasıl Çalışır:
- Doğrudan İşlemler: P2P ağlarında alıcılar ve satıcılar, fiyat, ödeme yöntemi ve teslimat gibi koşullarda anlaşarak doğrudan işlem yapar. Bu işlem, herhangi bir banka veya borsa araya girmeden gerçekleştirilir.
- Akıllı Sözleşmeler: Bazı P2P platformları, belirli koşullar sağlandığında otomatik olarak çalışan akıllı sözleşmeler kullanır. Bu, örneğin her iki taraf da anlaşmayı yerine getirdiğinde fonların serbest bırakılması gibi adımları otomatikleştirir. Bu durum, işlemlere ekstra güvenlik ve güven sağlar.
- Emanet Hizmetleri: Birçok P2P platformu, fonları işlem tamamlanana kadar güvenle tutan bir emanet (escrow) hizmeti sunar. Bu hizmet, fonların yalnızca hem alıcı hem de satıcı anlaşma şartlarını yerine getirdiğinde serbest bırakılmasını sağlar.
- Merkeziyetsizlik: P2P işlemleri doğrudan kullanıcılar arasında gerçekleştiğinden, üçüncü bir tarafın kontrolü olmadan merkeziyetsiz şekilde çalışır.
Gerçek Dünya Örneği:
- Kripto Satın Alma: Bir P2P platformunda birinden Bitcoin almak istiyorsunuz. Fiyat ve ödeme yöntemi (örneğin PayPal) konusunda anlaşırsınız. Platform, bir akıllı sözleşme veya emanet hizmeti aracılığıyla Bitcoin’i tutar. Siz ödemeyi yaptıktan sonra bu ödeme onaylanır ve Bitcoin size aktarılır.
- Kripto Satma: Bitcoin’inizi nakit karşılığında satmak istiyorsunuz. P2P platformu üzerinden şartları belirlersiniz. Alıcı size doğrudan ödeme yaptıktan sonra, siz de Bitcoin’i ona gönderirsiniz.
Temel Noktalar:
- Gizlilik ve Kontrol: P2P, üçüncü taraf borsalar kullanılmadığı için kullanıcılara daha fazla gizlilik ve işlem kontrolü sağlar.
- Risk: Daha fazla özgürlük sunsa da, kullanıcıların güvenilirliğini doğrulamak merkezi platformlara kıyasla daha zor olduğu için belirli riskler taşır.
- Düşük Ücretler: Birçok P2P platformu, merkezi borsalara göre daha düşük işlem ücretleri sunar ve bu da işlemleri daha uygun maliyetli hale getirir.
Kısacası, P2P, kripto para işlemlerini doğrudan diğer kişilerle yapmanıza olanak tanır. Daha fazla kontrol ve gizlilik sunar; güvenlik ve otomasyon için genellikle akıllı sözleşmelerden faydalanılır.