| No-CLOB işlem modeli Olmayan Tek Kripto Borsası

Staking

Kripto paraları bir cüzdanda tutarak, genellikle işlemleri doğrulamak veya fikir birliği mekanizmalarına katılmak yoluyla, bir blokzincir ağının güvenliğini ve işleyişini destekleme sürecidir. Karşılığında, staking yapan kullanıcılar ödüller kazanır. Bu ödüller ek token’lar, daha düşük işlem ücretleri, faiz veya diğer teşvikler olabilir. Staking’den elde edilen faiz genellikle itibari para birimiyle çalışan geleneksel tasarruf hesaplarındaki faiz oranlarından daha yüksektir, ancak oranlar kullanılan platforma ve ağa göre değişkenlik gösterir.

Staking Nedir?

Staking, bir blokzincir ağının işlemlerini ve güvenliğini desteklemek amacıyla kripto paraların bir cüzdanda tutulup kilitlenmesi sürecidir. Genellikle ödül veya faiz kazanmak amacıyla yapılır. Staking, en çok proof-of-stake (PoS) ve delegated proof-of-stake (DPoS) sistemlerinde kullanılır. Bu sistemlerde, doğrulayıcılar genellikle ne kadar kripto para tuttuklarına ve stake ettiklerine göre seçilir.

Nasıl Çalışır?

Proof-of-Stake (PoS): Ethereum 2.0 veya Cardano gibi PoS blokzincirlerinde, doğrulayıcılar stake ettikleri kripto miktarına göre seçilir. Ne kadar çok coin stake edilirse, doğrulayıcı olarak seçilme şansı o kadar artar.
Ödüller: Staking yapanlar, ödül olarak genellikle ek coin ya da token alır. Bu ödüller işlem ücretlerinden ya da ağın yeni coin üretiminden gelir.
Fonların Kilitlenmesi: Coin’lerinizi stake ettiğinizde, genellikle belirli bir süre boyunca kilitli kalır ve bu sürede harcayamaz ya da satamazsınız.

Örnek:

Diyelim ki Cardano ağının kripto parası olan 1.000 ADA tutuyorsunuz. Bu 1.000 ADA’yı bir staking havuzuna yatırırsanız, ağın güvenliğini desteklemiş olursunuz. Karşılığında, yılda genellikle %4–6 oranında ADA ödülü kazanırsınız. Coin’leriniz stake edildiği sürece onları harcayamaz veya satamazsınız; ancak yalnızca stake ederek zamanla daha fazla ADA kazanırsınız.

Staking Yaparken Doğrulayıcı Olarak Bir Şey Yapmanız Gerekir mi?

PoS blokzincirlerinde coin’lerinizi stake ettiğinizde, işlemleri doğrudan siz doğrulamazsınız; ancak ağın doğrulama sürecine katkı sağlarsınız. İşleyiş şu şekildedir:

Delegated Proof of Stake (DPoS): DPoS sistemlerinde, coin’lerinizi yalnızca kilitleyip güvenilir bir doğrulayıcıya devredebilirsiniz. Bu durumda işlemleri doğrudan doğrulamanız gerekmez; sadece stake edersiniz ve seçtiğiniz doğrulayıcı işi yapar.
Standart PoS: Diğer PoS sistemlerinde, stake edilen miktara göre doğrulayıcı seçilir. Doğrudan doğrulayıcı olmak isterseniz, bir doğrulayıcı düğümü çalıştırmanız gerekir. Bu da teknik bilgi ve donanım gerektirir. Eğer sadece staking yapıyorsanız, doğrulayıcılar işlemleri sizin adınıza doğrular ve siz yine ödül kazanırsınız.

Yani çoğu durumda coin’lerinizi sadece kilitlemeniz yeterlidir. Ancak bazen en yüksek ödülü almak için bir doğrulayıcı seçmeniz veya bazı koşulları karşılamanız gerekebilir.

Neden Staking Yapılır:

Pasif Gelir: Coin’lerinizi stake ederek ödül ya da faiz kazanabilirsiniz. Bu, pasif gelir elde etmenin kolay bir yoludur.
Ağ Desteği: Staking, blokzincirin güvenliğini ve merkeziyetsizliğini destekler.
Daha Az Enerji Tüketimi: Proof of Work (madencilik) sistemlerine kıyasla staking çok daha az enerji harcar.

Kısacası, staking, kripto paralarınızı güvenli bir cüzdanda tutarken blokzincir ağını destekleyip karşılığında ödüller kazanmanızı sağlayan bir yöntemdir.